Sunday, April 20, 2008

KAPAYAPAAN NOONG WALA PANG KAUNLARAN


Si Inay ay nasa bahay pag-uwi natin galing sa iskwelahan. Walang mga bakod at gate ang magkakapitbahay at kung mayroon man ay gumamela lamang.

Singkwenta lang ang baon---beintesingko sa umaga, beintesingko sa hapon. Mayroong free ang mga patpat ng ice drop, buko man o munggo. Mataas ang paggalang sa mga guro at ang tawag sa kanila ay maestra at maestro. Hindi binibili ang tubig, pwedeng makiinom sa hindi mo kakilala. Malaking bagay na ang pumunta sa ilog o kaya sa tumana para magpiknik. Grabe na ang kaso kapag napatawag sa principal’s office.

Simple lang ang pangarap---makatapos, makapag-asawa, mapagtapos ang mga anak. Pwedeng iwan ang sasakyan at ibilin sa hindi mo kakilala, wala naman kasing lock ang mga jeep na Willy’s noon. Mayroon kaming mga laruan na gawa namin at hindi binili---traktrakan na gawa sa lata ng sardinas na Rose Bowl ang katawan at Darigold na maliit ang mga gulong; iskeyting o iskuter na bearing na maingay ang mga gulong at de-singkong palo para sa preno; patining na pinitpit na lata lang na may butas sa gitna para suotan ng sinulid, pwede pang makipaglaguta; sumpak, pilatok, boka-boka, borador at iba pa. Hindi nakikialam ang mga matanda sa mga laro ng mga bata kasi laro nga iyon. Maraming usong laro at maraming kasali---lastik, gagamba, turumpo, tatsing ng lata o tumbang preso, moro-moro o sikyo, patintero o tubiganan, luksong-baka, luksong-tinik, luksong-lubid at marami pang ibang luksuhan at takbuhan! Ang pera-perahan namin ay kaha ng Philip Morris, Marlboro at Champion, at kahon-kahon iyon! May dagta ng langka ang dulo ng tingting na hawak mo para makahuli ng tutubi o kuliglig, nandadakma ka ng palakang tetot peroingat ka sa palakang saging dahil sa kulugo. Butas na ang sakong ng Spartan mong tsinelas pero suot pa rin. Nanlilimahid na ang pundiyo ng karsonsilyo mo kasi nakasalampak ka sa lupa.

Pero ngayon, sa gitna ng modernong pamumuhay at sa lahat ng pagsulong sa teknolohiya, hindi ba minsan nangarap ka na rin...mas masaya noong araw...sana pwedeng maibalik.

May takot tayo ngayon sa buhay. Kasi naman, maraming napapatay at nakikidnap, maraming adik at masasamang-loob, may bombahan, at may banta pa ng terorismo. Noon, takot lang tayo sa ating mga magulang at kina Lolo at Lola. Pero ngayon, alam na natin na mahal pala nila tayo kaya ayaw nila tayong mapahamak o mapariwara, na una silang nasasaktan kapag pinapalo sila.

Balik tayo sa nakaraan kahit saglit...bago magkaroon ng computer, internet at cellphone...noong hindi pa uso ang gameboy at counterstrike. Tayo noon...doon! Tinutukoy ko ang harang-taga at taguan kapag maliwanag ang buwan; ang pagtatakip mo ng mga mata pero nakasilip sa pagitan ng iyong mga daliri kapag nanonood ka ng nakakatakot sa “Mga Aninong Gumagala.” Unahan tayong sumagot sa multiplication table na kabisado natin kasi wala pang calculator. Pag-akyat natin sa mga puno...pagkabit ng kulambo, lundagan na sa kama...pagtikwas o pagtitimba sa poso, pingga ang pang-igib ng lalaki at may dikin naman ang ulo ng babae, inaasbaran pa ng mga suberbiyo. Nginig na tayo kapag lumabas na ang yantok-mindoro o buntot-page. Naisako ka na rin ba? O kaya, naglagay ka ba ng karton sa puwet (o kuyukot, hehehe) para hindi masakit ang palo ng tsinelas o sinturon? Magkano kupit mo nang inutusan kang bumili ng suka, paminta at toyo sa kanto? Namili ka ba ng bato sa bigas, nagtinda-tindahanan na puro dahon naman, nagbahay-bahayan na puro kahon naman, at naglako ka rin ba ng pandesal, masapan, bitso at ice candy noong araw?

Karera sa takbuhan hanggang maubos ang hininga...pagtawa hanggang sumakit ang tiyan, hahahahahahaha! Meron ka bang himbabaw, kulitis o pongapong? O kaya, ng lukaok, susuwi o espada? “Susmaryosep” ang nadidinig mo kapag nagpapaligo ng bata, “Estigo Santo” naman kapag nagmamano. Masarap mapagod sa kalalaro, di ba? Pero nakakatakot ang sipay, kapre, berdugo...lalo na ang pamalo. Tuwang-tuwa naman kami kapag tinalo ang tinali ni Itay kasi may tinola! “Yung “crush” mo sa iskul, tanda mo pa ba? At kapag reses na, tanda mo pa ang pinamili mo sa garapon ng tinapay? Tinapay-alembong, taeng-kabayo, pinagong, pandekoko at biskotso? Pwede ring ang sukli ay kending Nougat, Caramel o Vicks na meron pang libreng singsing. Kung gusto mo naman, pakumbo, bukayo, tira-tira, kariba o inuyat. Sa kusina, Purico ang mantika at mauling na ang mukha at ubos na ang hininga mo sa kahihihip kasi mahirap magfparikit ng apoy. Masarap ang kamatis na piniga sa kamay at lumabas sa pagitan ng daliri para sawsawan; ang palutong kapag isinawsaw sa sukang may siling labuyo; ang duhat kapag inalog sa asin; ang isa-isang isubo ang daliri kapag puno na ng kanin; ang halo-halo na namumutiktik sa sahog.

Sakang ang lakad mo at nakasaya kasi bagong tuli, ha-ha-ha-ha! O kaya naman, naghahanak ka ng chalk kasi tinagusan ang iyong palda sa iskwela, kakahiya, di ba? Labaha ang gamit sa gupit na white-side-wall o ang lipstik mo ay pulang papel de hapon. Naglululon ka ng banig pagkagising, matigas na amirol ang mga punda at kumot, madumi ang manggas ng damit mo kasi doon ka nagpapahid ng uhog. May programa sa iskul kapag Lunes, may rasyon namang nutriban at gatas kapag Miyerkules at may pakiling ka namang dala kapag Biyernes kasi mag-iis-is ka ng desk. Di ba masaya, naaalala mo pa ba? Wala nang sasaya at gaganda pa sa panhong iyon...masaya noon at masaya pa rin tayo ngayon habang inaalala ang mga iyon.

Noon, ang mga desisyon ay ginagawa sa awit, “Sino ba sa dalawang ito...ito ba o ito?” Eh kapag ayaw ng resulta, “Pen pen de sarapen de kutsilyo de almasen. Haw haw de karabaw batuten...” Ang presidente ng klase ang pinakamagaling, hindi ang pinakamayaman o pinakasikat. Masaya na tayo basta sama-sama kahit hati-hati sa kakaunti. Nauubos ang oras natin sa kwentuhan, may oras tayo para sa isa’t isa. Naaasar ka kapag marami kang sunog sa sungka, kapag buro ka sa pitik-bulag o matagal ka nang taya sa holen. Iyong mga nakatatandang kapatid ang pinakaayaw natin pero sila ang tinatawag natin kapag napapatrobol tayo. Hindi natutulog si Inay, nagbabantay kapag may trangkaso tayo, lagi pang merong Skyflakes at Royal sa tabi at pahihigupin ng mainit na Royco.

Kung naaalala mo nang may ngiti sa labi ang mga ito,,,nabubuhay ka na sa KAPAYAPAAN! Pustahan tayo, nakangiti ka pa rin. Kung naka-relate ka naman sa halos lahat ng nabanggit, ang ibig sabihin niyan ay talagang...MATANDA KA NA, hehehehehe! Pero, laging punababata ng TUWA at SIGLA ng nakaraan at nagdudulot sa ating isip ng KAPAYAPAAN at KAPANATAGAN ng kalooban.

At bukas makalawa, ang kasalukuyan naman nating ito ang ating sisinupin, lilingunin at ngingitian na tatatak sa ating mga labi hanggang sa huling sandali ng ating paghimlay.